Hội chứng ruột kích thích (IBS – Irritable Bowel Syndrome) là một bệnh lý rối loạn tiêu hóa gây nhiều đau đớn và khó chịu. Tuy đây là bệnh lành tính nhưng biến chứng của nó lại không thể coi thường. Ngoài ra, bệnh thường kéo dài dai dẳng rất khó điều trị dứt điểm. Bài viết dưới đây sẽ giúp người bệnh hiểu rõ hơn về bệnh, đồng thời cung cấp phương pháp điều trị hiệu quả.
Để giúp người bệnh hiểu hơn về hội chứng ruột kích thích và được tư vấn thêm cho về giải pháp điều trị, chúng tôi đã gặp gỡ và trò chuyện với TS.BS Nguyễn Thị Thư – Nguyên Viện Trưởng Viện Y dược học dân tộc TP.HCM. Với gần 40 năm kinh nghiệm, những chia sẻ dưới đây của bác sĩ Thư chắc chắn có thể giúp người bệnh tìm ra hướng giải quyết cho bệnh trạng của mình.
Hội chứng ruột kích thích là gì? Đây có phải là bệnh viêm đại tràng co thắt?
PV: Xin bác sĩ cho biết hội chứng ruột kích thích và viêm đại tràng co thắt có phải là một không? Và vì sao lại gọi là “hội chứng” chứ không phải bệnh ruột kích thích?
TS.BS Nguyễn Thị Thư: Thực chất, hội chứng ruột kích thích chính là cách gọi khác của viêm đại tràng co thắt. Đây là bệnh lý biểu hiện bằng sự rối loạn chức năng đại tràng mà không có tổn thương thực thể ở đại tràng.
Sở dĩ đa phần bệnh lý này được gọi là “hội chứng” chứ không phải “bệnh” cũng là có lý do. Thứ nhất, “hội chứng” nghĩa là bao gồm nhiều triệu chứng. Thứ hai là vì bệnh lý này có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra các triệu chứng, biểu hiện ở đường tiêu hóa nên được gọi là “hội chứng”.
Biểu hiện của hội chứng ruột kích thích
PV: Những dấu hiệu đặc trưng của hội chứng ruột kích thích là gì và làm cách nào để phân biệt với các bệnh tiêu hóa khác?
TS.BS Nguyễn Thị Thư: Như đã nói thì triệu chứng của bệnh rất đa dạng và thường cũng rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác nhau. Tuy nhiên, dấu hiệu đầu tiên để đánh giá xem đó có phải là hội chứng ruột kích thích hay không đó là người bệnh bị đau bụng thường xuyên, ít nhất là 1 lần/tuần và kéo dài trong 3 tháng.
Kèm theo tình trạng đau bụng thì bệnh nhân cũng gặp phải những bất thường dưới đây:
- Thấy bụng nổi cục: Trong cơn đau bụng, người bệnh có thể thấy ở phần bụng dọc khung đại tràng có nổi cục lên. Đó là phần đại tràng đang bị co thắt.
- Số lần đi cầu: Đại tiện nhiều lần 2-6 lần/ngày, có thể là táo bón hoặc tiêu chảy.
- Bất thường về phân: Phân thường xuyên lỏng, nát, không thành khuôn. Đôi khi có táo bón và kèm chất nhầy. Tuy nhiên, khác với các bệnh viêm đại tràng khác, người bị HCRKT không đi đại tiện ra máu bao giờ.
- Tình trạng đau bụng liên quan đến việc đại tiện: Có thể đau hơn khi đại tiện và đỡ đau khi đã đại tiện xong.
Tuy nhiên, chỉ dựa vào những triệu chứng trên thì cũng có nhiều bệnh tiêu hóa khác có biểu hiện tương tự. Vậy nên bác sĩ sẽ phải dựa vào khoảng thời gian bị bệnh và một số triệu chứng cận lâm sàng khác để loại trừ và chẩn đoán là hội chứng ruột kích thích.
Theo các nguyên nhân kể trên, bệnh lý này được chia ra thành 4 nhóm:
- Hay tiêu chảy: IBS-D
- Hay táo bón: IBS-C
- Vừa hay tiêu chảy vừa hay táo bón: IBS-M
- Xen kẽ giữa tiêu chảy và táo bón: IBS-A
Tuy nhiên, trong 1 năm, 75% thay đổi về phân nhóm, 29% chuyển đổi giữa IBS-C và IBS-D.
Ngoài ra, người ta thường hay nhắc tới hội chứng ruột kích thích k58: Đây là thuật ngữ theo phân loại quốc tế về bệnh tật với “k58” là ký hiệu của hội chứng ruột kích thích. Theo đó:
- K58.0: HCRKT có kèm tiêu chảy.
- K58.9: HCRKT không bị tiêu chảy.
Nguyên nhân hội chứng ruột kích thích là gì?
PV: Thưa bác sĩ, vậy thủ phạm gây ra chứng viêm đại tràng co thắt là gì?
TS.BS Nguyễn Thị Thư: Viêm đại tràng co thắt có thể gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên có một số yếu tố sẽ tạo điều kiện thuận cho các nguyên nhân gây bệnh như:
- Chế độ ăn uống không lành mạnh: Ăn quá nhiều thực phẩm khó tiêu, nhiều dầu mỡ, kém vệ sinh, đồ sống hay uống quá nhiều bia rượu khiến cho người bệnh dễ bị rối loạn tiêu hóa, làm tăng nguy cơ viêm đại tràng co thắt. Ăn uống không hợp vệ sinh cũng khiến người bệnh có thể bị nhiễm khuẩn gây rối loạn đại tràng.
- Căng thẳng hoặc có vấn đề về tâm lý, thần kinh: Khiến các chất Serotonin (chất kiểm soát tín hiệu thần kinh giữa đường tiêu hóa và não bộ) bị nhiễu loạn dẫn đến viêm đại tràng co thắt
- Thay đổi hoocmon: Sự thay đổi nội tiết tác động đến đại tràng gây rối loạn co thắt nhu động ruột
- Tác dụng phụ của thuốc: Dùng nhiều thuốc kháng sinh, giảm đau gây rối loạn nhu động ruột, loạn khuẩn
Một số yếu tố nguy cơ gây hội chứng ruột kích thích:
- Độ tuổi: Dưới 45 dễ mắc bệnh
- Giới tính: Nữ giới có khả năng mắc bệnh cao gấp 2 lần nam giới
- Di truyền: Gia đình có người mắc bệnh
- Tinh thần: Hay lo lắng, trầm cảm, rối loạn nhân cách, bị lạm dụng tình dục tuổi thành niên
Cũng vì có nhiều yếu tố dẫn đến hội chứng ruột kích thích nên những người gặp phải vấn đề khác nhau cần có cách khắc phục và điều trị khác nhau. Vậy nên các bạn cần phải xác định đúng nguyên nhân gây bệnh của mình là gì, từ đó có thể giúp bác sĩ tư vấn và kê đơn một cách chính xác nhất.
Hội chứng ruột kích thích gây ra không ít phiền toái – Đừng chủ quan dẫn đến điều trị sai cách
Chẩn đoán bệnh như thế nào?
Bác sĩ chỉ có thể loại trừ như vậy và dựa trên các triệu chứng lâm sàng để chẩn đoán. Đặc biệt,để có thể kết luận bệnh nhân bị hội chứng ruột kích thích thì tình trạng đau bụng phải kéo dài liên tục từ 3 tháng trở lên, mỗi ngày đau ít nhất 1 lần.
Ngoài ra, bệnh nhân sẽ được chỉ định làm một số xét nghiệm. Tuy nhiên đây chỉ là những xét nghiệm dùng để phát hiện xem có mắc phải bệnh lý khác không để từ đó loại trừ. Nhất là nội soi đại tràng.
Nội soi đại tràng giúp bác sĩ biết được xem phần đại tràng có xuất hiện bất cứ tổn thương nào không. Nếu có thì nghĩa là bệnh nhân gặp phải bệnh lý viêm, loét đại tràng khác chứ không phải hội chứng ruột kích thích. Bởi bệnh lý này chỉ xuất hiện sự rối loạn co thắt của nhu động ruột chứ không có bất kỳ tổn thương thực thể nào.
Điều trị hội chứng ruột kích thích có những phương pháp nào?
PV: Xin bác sĩ cho biết làm thế nào để điều trị hội chứng ruột kích thích ạ?
Hội chứng ruột kích thích được nhận biết như một sự rối loạn co thắt của đại tràng. Vậy nên đối với bệnh lý này thì các bác sĩ thường sẽ kê những loại thuốc giúp giảm tình trạng co thắt mạnh để ngăn ngừa biến chứng. Thuốc trị bệnh này cũng có rất nhiều loại, tuy nhiên chúng được chia làm 2 nhóm chính sau:
Dùng thuốc Tây y điều trị hội chứng ruột kích thích
Tùy vào tình trạng bệnh và mức độ bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn kết hợp các loại thuốc khác nhau. Để trị dứt điểm hội chứng ruột kích thích, bác sĩ thường chỉ định cho bệnh nhân sử dụng một số loại thuốc sau:
- Thuốc chống co thắt: Buscopan, Anaspaz, Mebeverine, Levbid, Cystospaz,…
- Thuốc chống sinh hơi: Meteospasmyl, Pepsane,…
- Thuốc trị táo bón: Forlax, Duphalac, Tegaserod, Linzess, Miralax, Amitiza…
- Thuốc trị ỉa chảy: Smecta, Imodium, Actapulgite, Viberzi, Xachusan…
- Thuốc an thần: Seduxen, Rotunda, Dogmatil,…
- Thuốc triệt khuẩn ruột: Berberin, Ganidan, Biseptol,…
Ngoài ra, người bệnh cũng có thể được kê thuốc chống trầm cảm liều thấp để giảm tình trạng đau quặn bụng.
Tuy nhiên cần lưu ý, tất cả thuốc Tây y đều đi kèm tác dụng phụ, nhẹ thì chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, nặng thì có thể gây ra một số vấn đề cho sức khỏe.
Vậy nên khi không có chỉ định của bác sĩ thì không được tự ý dùng bất kỳ một loại thuốc nào. Nếu thấy có vấn đề gì trong quá trình dùng thuốc thì phải ngừng lại ngay.
Bài thuốc chữa bệnh hiệu quả từ Đông y
Bên cạnh thuốc Tây y thì thuốc Đông y cũng là một sự lựa chọn để điều trị hội chứng ruột kích thích. Với thành phần từ thảo dược thiên nhiên thì thuốc Đông y sẽ là giải pháp an toàn hơn so với thuốc Tây y.
Trong y học cổ truyền Việt Nam, có rất nhiều vị thuốc thảo dược có công dụng rất tốt trong việc điều trị các bệnh lý về đại tràng nói chung và hội chứng ruột kích thích nói riêng như:
- Bạch truật: Bổ khí, kiện Tỳ, táo thấp, lợi thủy
- Bạch thược: Dưỡng huyết, liễm âm, hòa can chỉ thống
- Chỉ xác: Hạ khí, tiêu tích trệ, tiêu thực, cầm máu
- Phục linh: Chữa thấp nhiệt, khó tiêu, đầy chướng
- Đẳng sâm: Bổ trung, ích khí, sinh tân, dưỡng huyết
Kế thừa nhiều bài thuốc cổ phương từ những vị thuốc quý ấy, đội ngũ chuyên gia hàng đầu Việt Nam đã phát triển thành bài thuốc Tiêu thực Phục tràng hoàn bằng việc bổ sung thêm một số thảo dược quý giá khác, đồng thời gia giảm lại liều lượng từng thành phần. Từ đó gia tăng công dụng cho bài thuốc và giúp tỉ lệ các thành phần đạt đến sự hoàn hảo nhất.
BÀI THUỐC ĐÔNG Y TIÊU THỰC PHỤC TRÀNG HOÀN Bài thuốc có nguồn gốc rõ ràng, được nghiên cứu và bào chế bởi đội ngũ chuyên gia hàng đầu về Y học cổ truyền tại Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc. Dựa trên cơ sở công thức bí truyền của người dân tộc Tày và kết quả từ đề án nghiên cứu “chữa bệnh viêm đại tràng cấp và mãn tính bằng thảo dược Đông y”. Thành phần thảo dược thiên nhiên đạt chuẩn GACP – WHO, kết hợp hài hòa hơn 30 loại dược liệu vừa trị bệnh, vừa bồi bổ, vừa là vị thuốc quý. Tất cả được gia giảm để bào chế thành 4 chế phẩm nhỏ. Mỗi chế phẩm xử lý tận căn nguyên 1 thể bệnh. Từ đó đem đến hiệu quả tổng thể vượt trội hơn. 1/ Tiêu Thực Phục Tràng Hoàn – Hội chứng ruột kích thích Công dụng: Đặc trị hội chứng ruột kích thích, đại tràng co thắt, đau bụng, tiêu chảy, phân sống, đi ngoài nhiều lần, sôi bụng, ổn định đường tiêu hoá. 2/ Tiêu Thực Phục Tràng Hoàn – Thể lỏng Công dụng: Đặc trị viêm đại tràng cấp và mãn, đau bụng, tiêu chảy, phân sống, đi ngoài nhiều lần, ổn định đường tiêu hoá, tái tạo niêm mạc đại tràng. 3/ Tiêu Thực Phục Tràng Hoàn – Thể táo Công dụng: Đặc trị viêm đại tràng cấp và mãn, đau bụng, táo bón, ổn định đường tiêu hoá, tái tạo niêm mạc đại tràng. 4/ Đại tràng hoàn Công dụng: Thanh thử, kiện tỳ, hóa thấp (với bệnh viêm đại tràng cấp tính). Ôn bổ mệnh môn, kiêm ôn tỳ vị, bình can lý khí, kiện tỳ tiêu thực, giúp hành khí hóa ứ, ôn thận, chỉ tả (với bệnh viêm đại tràng mãn tính).  Với thành phần và công dụng trên, bài thuốc giúp nâng cao, khôi phục chức năng đại tràng, trị đau bụng, tiêu chảy, phân sống, táo bón, đi ngoài nhiều lần, ổn định tiêu hóa, tái tạo niêm mạc đại tràng, điều trị viêm đại tràng cấp, mãn tính và hội chứng ruột kích thích. Chấm dứt hội chứng ruột kích thích bằng liệu trình tốt nhất giúp hàng ngàn người đã khỏi
|
Không giống với phương pháp Tây y phải kết hợp nhiều loại thuốc để điều trị, Tiêu thực Phục hoàn tràng mang lại đầy đủ công dụng chỉ trong một bài thuốc tổng thể. Vì thế giúp cho việc chữa bệnh đơn giản hơn rất nhiều.
Nếu được chẩn đoán bị hội chứng ruột kích thích, người bệnh có thể dùng riêng chế phẩm chủ trị chứng bệnh này. Hoặc tùy theo thể trạng cơ thể và các vấn đề liên quan, các chuyên gia sẽ chỉ định phác đồ kết hợp sao cho đạt hiệu quả cao nhất.
Tiêu thực Phục tràng hoàn là bài thuốc Đông y chữa viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích rất hiệu quả nhờ những ưu điểm riêng biệt về cả thành phần dược liệu và cơ chế tác động.
Đặc biệt là nhờ thành phần cây thuốc quý có trong bài thuốc. Đây là điều duy nhất làm nên sự khác biệt của bài thuốc so với tất cả các giải pháp khác.
Xem thêm: Nguồn gốc bài thuốc Tiêu thực Phục tràng hoàn – Kỳ 1: Hành trình đi tìm “THẦN DƯỢC” của người Tày
Hàng ngàn trường hợp bệnh đã thoát khỏi ám ảnh nỗi đau do viêm đại tràng gây ra nhờ Tiêu thực Phục tràng hoàn. Phản hồi tích cực về bài thuốc cũng đang được lan truyền rộng rãi trên các trang báo.
Vừa qua, Thạc sĩ – Bác sĩ Tuyết Lan (Giám đốc chuyên môn tại Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc) đã có buổi gặp gỡ và chia sẻ về bài thuốc này với khán giả đài truyền hình VTV2, chương trình Sống khỏe mỗi ngày. Từ đó giúp nhiều người biết đến và có cơ hội chữa khỏi bệnh bằng bài thuốc này.
Người bệnh hoàn toàn có thể an tâm khi lựa chọn giải pháp của Thuốc dân tộc để điều trị viêm đại tràng nói chung và hội chứng ruột kích thích nói riêng. Trong suốt quá trình dùng thuốc, bệnh nhân sẽ được theo dõi chi tiết bởi đội ngũ chuyên gia đầu ngành. Bởi vây đừng bỏ lỡ cơ hội chấm dứt bệnh càng sớm càng tốt.
Điều trị ngay – Khỏi bệnh sớm với phác đồ có 1 không 2 tại Thuốc dân tộc
Bạn đọc có thể tìm đến Trung tâm thăm khám hoặc liên hệ trực tiếp để được các chuyên gia hướng dẫn chi tiết hơn.
Trị dứt điểm hội chứng ruột kích thích – Có thể hay không?
PV: Có rất nhiều người bệnh phản hồi rằng họ thường bị đi bị lại nhiều lần hội chứng ruột kích thích. Vậy phải chăng không thể điều trị dứt điểm được bệnh lý này?
Đúng là hội chứng ruột kích thích – Viêm đại tràng co thắt là bệnh lý khó để trị dứt điểm. Nhất là với những người bị bệnh dùng thuốc Tây y thì có thể thấy hiệu quả rất nhanh nhưng chỉ cần ngừng dùng thuốc là một thời gian sau bệnh sẽ tái phát.
Nếu sử dụng thuốc Đông y thì hiệu quả sẽ tốt hơn vì cơ chế tác động của nó vừa là khôi phục vừa nâng cao chức năng đại tràng, đồng thời ổn định tiêu hóa. Trong suốt quá trình sử dụng, các dược chất trong thuốc Đông y cũng sẽ ngấm sâu vào trong cơ thể, nhờ đó mà mang lại tác dụng lâu dài và có thể ngăn chặn nguy cơ mắc bệnh trở lại.
Tuy nhiên, do yếu tố tâm lý, thần kinh ảnh hưởng rất lớn đến hội chứng ruột kích thích, vậy nên có thể điều trị triệt để bệnh lý này hay không phụ thuộc rất nhiều vào tình trạng sức khỏe thần kinh của người bệnh. Nếu không tìm cách cân bằng lại cuộc sống, tâm lý không thoải mái, thường xuyên căng thẳng, mệt mỏi, stress thì rất khó để bệnh không tái phát nữa.
Ngoài ra, để giúp cho việc chữa trị được hiệu quả hơn, bên cạnh việc sử dụng thuốc, người bệnh còn cần kết hợp dùng thuốc với chế độ ăn uống và luyện tập hàng ngày một cách khoa học. Có như vậy thì mới đạt được kết quả tốt nhất.
Hội chứng ruột kích thích nên ăn gì?
PV: Vậy bác sĩ có thể tư vấn thêm để người bệnh có thể biết cách độ ăn uống sao cho hợp lý được không ạ?
TS.BS Nguyễn Thị Thư: Chế độ ăn uống là yếu tố rất quan trọng để cải thiện hệ tiêu hóa, ngăn chặn sự tiến triển của bệnh. Một số loại thực phẩm sau sẽ rất tốt cho người bị hội chứng ruột kích thích:
Thực phẩm giàu chất xơ: Nên bổ sung thật nhiều chất xơ, nhất là với trường hợp bị táo bón. Một số loại thực phẩm giàu chất xơ là: rau xanh, khoai lang, các loại hoa quả, gạo lứt, cám gạo,… Ngoài ra, cần uống nhiều nước và bổ sung chất điện giải, vừa là để tiêu hóa tốt hơn, vừa tránh tình trạng mất nước khiến cơ thể mệt mỏi, suy kiệt.
Thực phẩm giàu lecithin: Đây là chất có tác dụng làm lành tổn thương, khôi phục tế bào, nâng cao sức khỏe cho đường ruột. Các thực phẩm chứa nhiều lecithin: não động vật, lòng đỏ trứng, các sản phẩm chiết xuất từ gan, đậu nành, hạt hướng dương…
Bên cạnh những thực phẩm nên ăn thì người bệnh cần TRÁNH những thứ dưới đây:
- Chất béo động vật: bánh quy, mayonnaise, đồ chiên rán, dầu mỡ
- Các loại thực phẩm chế biến sẵn: xúc xích, pate,….
- Đường: đồ ngọt, bánh kẹo, trái cây có đường,…
- Sữa và các sản phẩm từ sữa: sữa, bánh kem, phomai,…
- Hoa quả nhiều axit: không nên ăn các loại quả chua như cam, quýt, bưởi,…
- Các chất kích thích: Rượu, bia, cà phê, nước uống có gas, thuốc lá
- Đồ cay nóng như: ớt, tiêu,…
Lưu ý, người bị hội chứng ruột kích thích cần điều trị theo phác đồ mà bác sĩ chỉ định từ chế độ ăn uống đến việc sử dụng thuốc, có như vậy thì mới chấm dứt được căn bệnh này. Ngoài ra, do những biến chứng của bệnh vô cùng nguy hiểm nên tránh để bệnh kéo dài quá lâu gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe.
PV: Vâng xin cảm ơn những thông tin chia sẻ vô cùng hữu ích của bác sĩ. Chúc bác sĩ luôn khỏe và công tác tốt!
Chữa khỏi viêm đại tràng nhờ Trung tâm Thuốc dân tộc: Bệnh nhân chia sẻ phương pháp trên VTV2
Thông tin bổ sung
- Trung tâm Thuốc dân tộc đồng hành cùng chương trình Sống khỏe mỗi ngày VTV2 Điều trị viêm đại tràng mãn tính
- Hành trình bệnh nhân CHỮA KHỎI viêm đại tràng dai dẳng bằng bài thuốc ĐÔNG Y hiệu nghiệm
Hy vọng với những gì TS.BS Nguyễn Thị Thư vừa tư vấn, người bệnh có thể hiểu thêm được phần nào về hội chứng ruột kích thích – viêm đại tràng co thắt. Chúc các bạn điều trị hiệu quả và sớm khỏi bệnh!
