Phương thuốc lương khai

I-Nội dung

Dùng để chữa chứng bế do nhiệt với các triệu chứng: Nóng nhiều, hôn mê, nói sảng, nặng thì kinh quyết. Các phương thuốc lương khai có Xạ hương, Băng phiến, Uất kim, phối hợp với các phương thuốc thanh nhiệt tả hoả.

II-Ngưu hoàng thanh tâm đan

1. Thành phần: Ngưu hoàng 0,75g Chu sa 4,5g Hoàng liên 15g Hoàng cầm 09g Chi tử 09g Uất kim 06g
2. Cách dùng: Tán mịn, hoàn mật, mỗi hoàn nặng l,5g, mỗi lần uống 2 viên với nước ấm. Mỗi ngày uống 2-3 lần. Trẻ em giảm liều.
3. Công dụng: Thanh nhiệt giải độc, khai khiếu an thần
4. Chủ trị: Ôn tà đã vào trong, nhiệt nhập tâm bào: Hôn mê, nói sảng, người nóng, tâm phiền không yên, trẻ em kinh quyết, trúng phong khiếu bị bế.
5. Phân tích phương thuốc: Ngưu hoàng để thanh tâm giải độc, trừ đàm khai khiếu là quân dược. Chu sa thanh nhiệt trấn kinh an thần, Hoàng liên tả tâm hoả; Hoàng cầm tả phế hoả; Chi tử tả hoả ở tam tiêu đều có tác dụng thanh nhiệt giải độc là thần dược. Uất kim để thông khiếu là tá dược.
6. Gia giảm: Có thể thêm Băng phiến (phương hương) lượng bằng Ngưu hoàng để thông khiếu bị khai bế

III-An cung ngưu hoàng hoàn

1. Thành phần:

1. Cách dùng: Tất cả các vị tán mịn, luyện mật làm hoàn. Mỗi viên 3e, áo nhũ vàng rồi bao sáp, người lớn bệnh nặng thể thực, ngày dùng 2-3 lần, mỗi lần 1 viên. Trẻ em tuỳ tuổi giảm liều.

2. Công dụng: Thanh nhiệt giải độc, khu đàm, trấn kinh khai khiếu.

3. Chủ trị: Nhiệt bệnh, nhiệt nhập tâm bào, đàm nhiệt ủng tắc tâm khiếu: sốt cao, co giật, hôn mê, mê sảng, lưỡi đỏ sẫm, mạch sác.

4. Phân tích phương thuốc:

   Ngưu hoàng thanh tâm giải độc, hoá đàm, khai khiếu là quân dược.

   Tê giác thanh tâm lương huyết giải độc; Hoàng cầm, Hoàng liên, Chi tử tả tâm hoả, thanh nhiệt độc cùng là thần dược.

   Hùng hoàng cùng với Ngưu hoàng khu đàm giải độc. Xạ hương khai khiếu, an thần; uất kim, Băng phiến phương hương hoá trọc, thông khiếu khai bế. Chu sa, Trân châu trấn kinh, an thần, các vị cùng là tá dược.

   Mật ong hòa vị điều trung là sứ dược.

5. Gia giảm: Trường hợp có hội chứng nhiệt nhập tâm bào, sốt cao, hôn mê, co giật thêm hội chứng dương minh phủ chứng có thể dùng bài này thêm bột Đại hoàng 12g chia 2 lần uống, gọi là bài Ngưu hoàng thừa khí thang.

6. Ứng dụng lâm sàng: Ngày nay thường dùng để điều trị hôn mê do tai biến mạch máu não, viêm não - màng não, sốt cao co giật.

IV-Thanh tâm ngưu hoàng hoàn

1. Thành phần:

1. Cách dùng: Tán mịn luyện mật làm hoàn 1,5g. Mỗi lần dùng 2 hoàn, ngày 2-3 lần trẻ em giảm liều.

2. Công dụng: Thông tâm khai khiếu, thông đàm định kinh.

3. Chủ trị: Ôn tà nội hãm nhiệt nhập tâm bào, đờm dãi ủng tắc, phiền nhiệt, hôn mê, nói mê, co giật, lưỡi đỏ, rêu vàng nhờn, mạch hoạt sác.

4. Phân tích phương thuốc:

   Ngưu hoàng có tác dụng thanh nhiệt giải độc, hoá đàm khai khiếu là quân dược.

   Hoàng liên thanh tâm giải độc, Đởm nam tinh hoá đàm làm hết kinh hãi cùng là thần dược.

   Chu sa trấn kinh an thần, Đương quy thân dưỡng huyết cùng là tá dược.

   Cam thảo điều hoà các vị thuốc là sứ dược.

5. Ứng dụng lâm sàng: Ngày nay thường dùng điều trị nhồi máu não, xuất huyết não giai đoạn ổn định, di chứng tai biến mạch máu não, động kinh, chấn thương hoặc chấn động não dẫn tới bất thường về tinh thần, tâm thần phân liệt, di chứng của viêm não.